මගේ ගමන් බිමන් දහසයවන කොටස - සෝමාවතී චෛත්‍යය

ඓතිහාසික පොලොන්නරුව පුරවරයේ තවත් සිද්ධස්ථානයක් වන සෝමාවතී චෛත්‍යය තියෙන්නේ කදුරුවෙලින් හරි හිඟුරක්ගොඩින් හරි සුංගාවිලට ඇවිත් එතැනින් සෝමාවතිය පාරට යන්න පුළුවන්. එතැන ඉඳන් කිලෝමීටර 22ක් විතර ගියාම සෝමාවතිය චෛත්‍ය දකින්න පුළුවන්. නමුත් කියන්න ඕන මෙතැනින් හවස 5ට කලින් පිටවෙන්න කියලයි කියන්නේ. ඒකට හේතුව මේ මාර්ගය අලි විශාල ප්‍රමාණයක් ගැවසෙන මාර්ගයක් වීම. මේ තැන තමා බුදුන්වහන්සේගේ දකුණු දන්ත ධාතූන් වහන්සේ තිබෙනවා කියල සලකන්නේ. කොහොම වුනත් මෙතැන ආශ්චර්යයන් පිරුණු ස්ථානයක් කියලයි ප්‍රසිද්ධ.
මෙම චෛත්‍ය අයත් වෙන්නේ 2 වන සියවසට. මෙය නම් කරල තියෙන්නේ සෝමපුරයේ පාලක වුන අභය කුමරුගේ බිසව මෙන්ම කාවන්තිස්ස රජුගේ නැගණිය වූ සෝමාවතී කුමරියගේ නාමයෙනුයි. වසර 800ක් පමණ කාලයක් මෙය වනවැදී තිබූ අතර කෘෂිකර්මාන්තය දියුණු කිරීමේ වැඩසටහනකදී එකට ජනපතිව සිටි ඩී. එස්. සේනානායක මැතිඳුන් කාලයේදී තමයි මෙය සොයාගෙන පුරාවිද්‍යා ආයතනය දැනුවත් කරල තියෙන්නේ. මේ ප්‍රදේශය අලි ඇතුන්ගේ පාරාදියක් විදිහට නම් කරන්න පුළුවන්.

මමත් මේ ගැන අහල තියෙන කතාවක් තමා මේ කියන්න යන්නේ. ඒ තමයි මේ චෛත්‍ය ගැන කියවෙන විස්වාස කල නොහැකි තරම් වුවත් සිදුවූ බවට ඇසින් දුටු සාක්‍ෂි තිබෙන්නා වූ සිදුවීම්. මේ සොයාගත් කාලේ කොටි ත්‍රස්තවාදය අපේ රටේ ක්‍රියාත්මක වුනා. ඒ කාලේ මෙහි කොතෙහි තිබූ චූඩා මාණික්‍යය සොරකම් කිරීමට ත්‍රස්තවාදීන් තැත් කරල තියෙනවා. ඒ වේලාවේදී ඇතෙක් පැමිණ වෙඩිපහර කාගෙනම ත්‍රස්තවාදීන් මරා දමා මාණික්‍යය කොළ අතු වලින් වහල දාල තියෙනවා. පසුව අසල ඇති හමුදා මුරපොළ වෙත පැමිණි ස්වාමීන් වහන්සේ නමක් මේ සොරකම පිළිබඳ පැමිණිලි කරල තියෙනවා. එහිදී මුරපොලෙන් කියල තියෙන්නේ මේ පිළිබඳ පැමිණිල්ලක් දාන්න කියලයි. පැමිණිල්ල පවසා එය සටහන් කල නිලධාරියා සටහන අවසානයේ අත්සන් කරන්න යැයි පවසද්දී ස්වාමීන් වහන්සේ ඉඳල නැහැ. අවසානයේ සෑම තැනම ස්වාමීන් වහන්සේ සෙවූ ඔවුන් ගේට්ටුව මුරකල පුද්ගලයාගෙන් විමසූ විට එහෙම කෙනෙක් මෙතැනින් ආවේවත් ගියේවත් නැහැ යැයි කියන්නට වුනා. කොහොම උනත් අසල කඳවුරෙන් භට පිරිස් අරගෙන එද්දී වෙඩි කෑ හස්තියා මාණික්‍ය පෙන්වමින් පසෙකට වෙලා තියෙනවා. පසුව මාණික්‍යය කොළඹට එවා තියෙනවා. අවුරුදු ගණනාවකට පස්සේ චෛත්‍යෙය් පිලිසකර කිරීම් අවසානයේ කොත් පැළඳවීමේ උත්සවයක් ක්‍රියාත්මක කරල තියෙනවා. ඒ වෙලාවේදී ප්‍රථම වතාවට චෛත්‍යයෙන් බුදුරැස් විහිදුනා යැයි කියවෙනවා.

මෙන්න පින්තූර ටික

තවද මෙහි බෝ ගස් දෙකක් එකම ස්ථානයේ ඇති අතර මින් එකක කුඩා පත්‍ර හා අනෙකේ විශාල ප්‍රමාණයේ පත්‍රත් දකින්න පුළුවන්. එයින් කුඩා පත්‍ර ඇති ගස චෛත්‍ය කොත් පලඳවන දවසේ ඉබේ ඇති වූ බවත් එහි පත්‍ර කැඩුවොත් කිරි වෙනුවට ලේ පැමිණෙන බවත් කියනවා. එමෙන්ම එහි පළමුවරට රන්වන් මල් හටගත් බවත් කියවෙනවා. තවමත් මේ චෛත්‍යය අසල විවිධ අවස්ථා වලදී රැස්විහිදුනු අවස්ථා අහන්න පුළුවන්. සමහර අවස්ථා වලදී සුදු ඇතුන් පවා ඡායාරෑප වලට හසුවූ අවස්ථා තියෙනවා. තවමත් මේ ප්‍රදේශයේ ආරක්‍ෂාව සිදු කරන්නේ නම් අලි ඇතුන් බව නොරහසක්. කොයිතරම් අවහිරකම් තිබුණත් වන්දනාමාන සඳහා එන ජනතාවගෙන් නම් අඩුවක් නැහැ.


ගමන් බිමන් වල පහලොස්වන කොටසට....

5 comments:

  1. අර බෝ ගසෙන් කොලයක් කඩලා බැලුවේ නැතෙයි?

    ReplyDelete
  2. බෝ කොළ කඩන එක පව් කියන නිසයි. කස්ටිය වැඩිපුර හිටි නිසයි වැඩේ නොකර ආව.

    ReplyDelete
  3. පින්තූර ටික නියමයි

    ReplyDelete
  4. I need the contact No at somawathi chithya

    ReplyDelete

කුණුහරුප හැර ඕනෙම දේකට මෙන්න ඉඩ!
තමන්ගෙම අදහසක් දාන්න කොමෙන්ටුවක් විදිහට අනිත් අයටත් හිතන්න..!