ඡායාරූප කප්පාදු කිරීම (Cropping)

ඡායාරූප කප්පාදු කිරීම, මේක දැන් නම් නොදන්න කෙනෙක් නැහැ. ඡායාරූපයක් ගන්න කෙනෙක් හෝ නරඹන කෙනෙක් “හයියෝ ඕක crop කරන්න තිබුනනේ” කියල කියනවා අහල දැකල ඇති. ඡායාරූප කප්පාදු කරන්නේ ඇයි. මේක තමා තියෙන ප්‍රශ්ණය. ඡායාරූප කප්පාදු කරන්න හේතු කරගන්න ඕන මූලික කාරණා කීපයක් තියෙනවා. ඒ ගැන බලන්න කලින් ඡායාරූප ක්‍රොප් කරද්දී මතක තියා ගන්න ඕන ප්‍රධාන කරුණක් තියෙනවා. ඒ තමයි හැම වෙලාවේදීම ඔයාලගේ මුල් ඡායාරූපයේ පිටපතක් භාවිතා කරන්න.

පින්තූරයක සම්පූර්ණ සංයුතිය පවත්වා ගන්න අපිට crop එකක් කරන්න පුළුවන්. හිතන්න ඉක්මනින් වෙනස් වෙන පින්තූරයක් නම් අපි ඉක්මනින් ඡායාරූපය ගන්නවා. සංයුතිය ගැන හිතන්න වෙලාව මදි නිසා. පසු සංස්කරණයකින් crop කරල සංයුතිය අපට අවශ්‍ය පරිදි සකස් කරගන්න පුළුවන්. හිතන්න කුරුල්ලෙක් ඉගිලෙන එකක් කියල. රාමුව ඉඩ කියල ගත්තා. පස්සේ ‍crop කරල නිවැරදි කර ගන්න පුළුවන්.

ඉහල ඡායාරූපය crop මගින් වෙනස් සංයුතියන් ඇති ඡායාරූප දෙකක් ලබාගතිමි
Photo credit Goes to Dr. Wasiri Rasu Gajaman

දෙවැනි කාරණාව අරමුණ වෙන නිවැරදි නාභිගත කිරීමක් පෙන්වන්න. මේක ගොඩක් වෙලාවට ලොකු ක්‍ෂේත්‍ර ගැඹුරක් (depth of field) තියෙන ඡායාරූපයක් සඳහා භාවිතා කරන්න පුළුවන්. මොකද පින්තූරයේ බොහෝ දේ නාභි ගත වෙලා නිසා නිවැරදි අරමුණ නාභිගත වීම සකස් කරගන්න crop කිරීමකින් පුළුවන්.

මගේ ගමන් බිමන් එකසිය එක් වන කොටස - මීමුරේ යන්න ගිහින් වැරදුනු ගමන

පහුගිය දිග නිවාඩුවට යකාගේ පඩිපෙල දිගේ ඔහියට ආව මතක ඇතිනේ. ඉතින් මේ නිවාඩුවේ තැනක මීමුරේ යන්නත් ඉඩ තියාගෙනයි ආවේ. ඒත් ඉතින් දිග නිවාඩුව හා අපේ සබඳතාවල දුර්වල බවක් නිසා මීමුරේ නවතින්න තැනක් හමුවුනේ නෑ. ඉතින් අපි හිතුවා මීමුරේ උදේ ගිහින් හවස එනවා කියල. මේ ගමනේ මූලික අරමුණ වුනේ මීමුරේ දකින්න සහ එය බලන්න යනවා නම් සබඳතා ටිකක් ගොඩනගා ගැනීම. කොහොම වුනත් අවසානයේ අපි බයිසිකල් දෙකක මාත් තවත් මිතුරන් දෙදෙනෙකුත් එක්ක මීමුරේ බලන්න නුවර ඉඳන් පිටත් වුනා. 

අපේ ගමන හුන්නස්ගිරියට ඇවිත් එතැනින් බයිසිකල් වලින්ම මීමුරේට යන්න තීරණය වුනා. අපේ අවාසනවාට විවිධ වැඩ නිසා සහ මට තිබුනු අසනීප තත්ත්වය නිසා අපි හුන්නස්ගිරියෙන් පිටත් වෙද්දී 11ට ආසන්න වෙලාවක් වෙන්න ඇති. මීමුරේට දුර කිලෝමීටර 37ක් වුනාට පාරේ මුල් ටික හදලා නිසා අපිට ඒ තරම් ගානක් වුනේ නෑ. ඉතින් මඟ ඉන්න සමනල්ලුන්ගේ පින්තූර ගන්නයි, අවට පරිසරයේ පින්තූර ගන්නයි අපේ කාලයෙන් ටිකක් වැඩිපුර වැය කලා. මේ විදිහෙන් අපි මීමුරේට ආසන්න වෙද්දී ටිකෙන් ටික වාහන ප්‍රමාණය වැඩිවෙන බව අපිට ‍දැනෙන්න වුනා. දින හතරක පහක දිග නිවාඩුවක් ආවාම මිනිස්සු ඉන්නේ කොහේද කියල තේරෙන්නේ මේ වගේ පැති වලට ආවම තමයි. කොහොම වුනත් අවසානයේ මීමුරේට යාබද ගම්මානය වුන කයිකාවලට ලඟා වුනා. 

මගේ ගමන් බිමන් සියවැනි කොටස - කලුපහණ ඉඳන් යකාගේ පඩිපෙල දිගේ ඔහියට

මගේ ගමන් බිමන් එක්ක සියවෙනි කොටසටත් ආව. සියවෙනි කොට අපූරුම අපූරු චාරිකාවක විස්තරයක් තමයි ලියැවෙන්නේ. අවුරුදු ගානක් සැලසුම පමණක් වෙලා තිබ්බ ගමනක් තමා මේ ගියපු යකාගේ පඩිපෙළ එහෙමත් නැතිනම් Devil's Staircase කියන්නේ. 

යකාගේ පඩිපෙල කියන නම ගමන් බිමන් යන්න ආසාවක් තියෙන ඕනම කෙනෙක් අහල ඇති. ඒ විතරක් නෙවෙයි හීනයක් වගේ ඒ ගමන යන ආසාවත් ඇති. ඇවිදින කෙනෙක් නම් ජීවිතේ එක පාරක් හරි යා යුතුම ගමනක් තමයි මේ යකාගේ පඩිපෙල කියන්නේ. බොහෝමයක් දෙනා හිතන්නේ මේක පඩිපෙලක් කියලයි. හරියට ශ්‍රීපාදය නගිනවා වගේ ඇති කියලයි. ඇත්තටම මේක දුෂ්කර පාරක්. තේ දලු ලොරි හා බයිසිකල් තමා වැඩියෙන්ම යන්නේ. කලාතුරකින් ත්‍රී රෝද රථ ගියත් පාර නම් අන්තෙටම සවුත්තුයි. 

අම්බලන්ගොඩින් ලොවට දායාද කල නූල් රූකඩ කලාව

රූකඩ යන නම ඇහුණ කාටත් අම්බලන්ගොඩ කියන නම මතකය එනවා වා‍ගේම අම්බලන්ගොඩ කවුරු ලංකාවේ කොතනකදී වුනත් ගමේ නම කියද්දී රූකඩ කියන නම නිතැතින්ම මතක් වෙන තරමටම අම්බලන්ගොඩ හා රූකඩ කියන නම් දෙක බැඳිල තියෙනවා. අම්බලන්ගොඩ රූකඩ කලාවට වසර 300කට වැඩි අතීතයක් තිබුන බව සාක්‍ෂි වලින් ඔප්පු කරන්න පුළුවන් කම තියෙනවා.

 

 

රූකඩ කලාවේ වැඩියෙන්ම භාවිතා වෙන්නේ ‍අම්බලන්ගොඩින් එන නූල් රූකඩ කලාවයි. මීට අමතරව රිටි රූකඩ, අත් රූකඩ, සෙවනැලි රූකඩ, වෙස් මුහුණු රූකඩ, අත්මුහුණු රූකඩ, ඇඟිලි රූකඩ, රිටි හා නූල් මිශ්‍ර රූකඩ, ක්‍ෂුද්‍ර රූකඩ, ජ්‍යාමිතක රූකඩ, විද්‍යුත් රූකඩ සහ දැවැන්ත රූකඩ ලෙස භාවිතය අනුව වර්ග ගණනාවක් තිබෙනවා. රූකඩ කලාවේ ආරම්භය පිළිබඳව හරිහැටි අතීතයක් කියන්න බැරි තරම් වෙනවා. මිනිස් ශිෂ්ඨාචාර ආරම්භයේ සිට කලක් ගතවීමෙන් පසු විවිධ ඇදහිලි සමඟ රූකඩ නිර්මාණය ආරම්භ වී ඇතැයි සිතිය හැක. කලක් යද්දී මේ නිර්මාණය වූ රූකඩ මඟ තොට සංදර්ශන සඳහා යොදාගෙන තිබේ. ලංකාවේ රූකඩ කලාව ගැන ඇති පැරණිම මූලාශ්‍ර සාක්‍ෂිය වන්නේ ගජබා රජුන්ගේ රාජ්‍යය අල්ලා ගැනීම සඳහා මහා පැරකුම්බා රජු විසින් නාට්‍යයේ හා සංගීතයේ දක්‍ෂ පිරිස් විවිධ දිශා වල ඔත්තු සේවයේ යෙදවූ බවට මහා වංශයේ තිබෙන්නා වූ කතාන්දරයයි.