ඈත කඳුකර හිමව් අරණේ

 

ලංකාවේ ගීත අතරේ බොහෝමයක් අප දකින්නේ ස්ත්‍රී වර්ණනා කිරීම්ය. ස්ත්‍රීත්වය වර්ණනාවේ දී විවිධාකාරයේ යෙදුම් භාවිතා කරනු දැකිය හැකි වේ. නමුත් සංස්කෘතිමය හෝ කලාත්මක වශයෙන් පුරුෂ වර්ණනාවක් දැකිය හැකි වන්නේ කලාතුරකිනි. මා එවන් අවස්ථා දෙකක් සිහි කරමි. ඉන් එකක් නම් යසෝධරාව විසින් බුදුන් වහන්සේ වර්ණනා කිරීමයි. දෙවැන්න නල දමයන්ති කතාව තුලයි.

මා මෙහි සඳහන් කරන්නේ එකී දෙවැනි කතාව තුලින් නිර්මිත ගීතයේ කතාවයි. ගීතයේ අරුත පිලිබඳ සිතන්නට කලින් ගීතයේ කතාව පිලිබඳ අව‌බෝධයක් ලබා ගැනීම සුදුසු යැයි මා සිතමි. මහා භාරතයේ එන් නල දමයන්ති කතාව ඇසුරින් චිත්‍රසේනයන් නිර්මාණය කල නල දමයන්ති මුද්‍රා නාටකය ඇසුරින් නිර්මිත මෙම ගීතයේ කතා නායකයා වනුයේ හංසයෙකි. මහගම සේකරයන් විසින් රචිත ගීතයට තනුව ලබා දෙන්නේ ආචාර්ය ලයනල් අල්ගමයන් විසිනුයි. පණ්ඩිත් අමරද‌ේවයන් විසින් ගායනා කරන මෙම ගීතය ඉතා අපූර්ව අයුරින් පුරුෂයා වර්ණනා කරයි.

නල දමයන්ති කතාවට අනුව නිෂධ රාජ්‍යයේ විසූ නල කුමරුවන් රූප ශ්‍රීයෙන් මෙන්ම අශ්වයන් ධාවනයේ අති දක‍්ෂයෙක් වීය. ධර්මිෂ්ඨ පාලකයෙකු වූ හෙතෙම විවිධ රටවල තොරතුරු රැස් කිරීම උදෙසා චරපුරෂයින් යොදවා තිබින. දිනක් ඉන් එක් චරපුරුෂයෙකු පැමිණ විදර්භ නම් දේශයේ පාලකයා වන හිම රජුන්ගේ වැඩිමහල් දරුවා වන දමයන්ති කුමරිය පිළිබඳව සැල කර සිටින්නට විය. වරෙක තමා ඈ දුටු බවත් කුමරියගේ රූපශ්‍රීය දුටුවනම තමාට නල කුමරුවන් සිහි වූ බවත් එම කුමරියට ගැලපෙන්නේ නල කුමරුවන් බවත් සැල කර සිටියේය. දමයන්ති කුමරියගේ රූ සිරිය පිලිබඳ ඇසූ නල කුමරුවන් සිතෙන් ඇයට ආලය කරන්නට විය.

දමයන්ති කුමරිය පිලිබඳ සිතමින් විල් තෙරක ඇවිදමින් සිටින නල රජු ඉතා ශෝභමාන වූ හංසයෙකු දකිනවා. නල කුමරු එම හංසයා සැනෙකින් අල්වා ගත් පසු හංසයා තමාට ජීවිත දානය දෙන ලෙසත් නල කුමරුවන්ගේ සි

සිතෙහි ඇති ආදරය පිළිබඳ තමා දන්නා බවත් සැක කර සිටින්නට විය. කෙසේ හෝ දමයන්ති කුමරියට නලකුමරුන් පිලිබඳ පුවත සැල කරන්නටත් ඇයගේ සිතෙහි නල කුමරුවන් ගැන අදහසක් ඇති කරනන්නටත් හංසයා පොරොන්දු විය. එම පොරොන්දුව අසා සිටි නල කුමරුන් සතුටුව හංසයා නිදහස් කරන ලද්දේය. පොරොන්දු පරිදි දමයන්තිය සොයා ගිය හංසයා නල කුමරුවන් වර්ණනා කරන්නට විය. ඇගේ සිතේ කුමරුවන් පිලිබඳ ආදරයක් ඇති කරන්නට තරම් ඒ් වර්ණනාව සමත් විය.

මෙම ගීතයේ කියැවෙන්නේ එකී වර්ණනාවයි.

ඈත කඳුකර හිමව් අරණේ
සීත චන්දන ලපලු හෙවනේ්
සුළං රැල්ලේ පාව එන්නේ
ඔහුගෙ නාමය වේ

සඳුන් ගස් වලින් පිරුනු සීතල හිම වනාන්තර අතරින් හමාගෙන එන සීතල හුලං වල පාවෙලා එන්නේ ඔහු‌ගේ නාමයයි. හංසයා දමයන්තියට නල කුමරුවන් පිළිබඳ වර්ණනාව අරඹන්නේ එලෙසයි. ඔහු පිළිබඳ නොදත් අයෙත් නැහැ. ඒ වගේම ඔහුව දන්නේ ධර්මිෂ්ඨයෙකු නිසා සුන්දරවයි ඔහුගේ නාමය පිලිබඳ මිනිසුන් දන්නේ.

සඳැල්ලේ මිණි තලාවේ

තාරකා පිපි වෙලාවේ

ලදැළියන්ගේ සීන අතරේ

මැවෙයි ඒ රූපේ

අහසේ තාරකා තියෙන රාත්‍රියක මැණික් සඳලු තලයක ඉන්න වෙලාවක් ගැන හංසයා මතක් කරන්නේ ඒ තියෙන සුන්දරත්වය ඉතාමත් ඉහල නිසයි. එහෙම සුන්දරත්වයක ඉන්න සුන්දර කුමාරිකාවන්ගේ වුනත් සිහින වල ඉන්නේ නල කුමාරයා. ඒ සුන්දර මොහොතට වඩා නල කුමාරයාගේ සුන්දරත්වය වැඩි බව හංසයා පෙන්වන්නේ එහෙමයි.

රනින් කල වන් පුළුල් උරයෙන්
හසුන් ළමැදේ මුස කරන්නේ
හදේ මෝරන ආදරේ
සඳේ සොමි ගුණ යා කෙරේ
සරා ගී නිල් නුවන් බඳුනින්
නුරා ඉතිරෙන්නේ

රත්තරනින් කලා වගේ තියෙන පිරුණු පපුවක් තමයි නල කුමාරයාට තියෙන්නේ. ඒ තරම් සුවිසල් වටිනා කියල හදවතක් හිමි කුමාරයෙක්ට තුරුල් වුනාම කාන්තාවන්ගේ පයෝධර මුසපත් වෙනවා. හදවතේ ආදරය හට ගන්නවා. ඔහුගේ ඇස් සරාගයෙන් පිරිලා නුරා රසය ඉතිරී යනවා. ඒ තරම් ඔහු ලස්සනයි. පෞරුෂයක් හිමියි.

ඈත කඳුකර හිමව් අරණේ
සීත චන්දන ලපලු හෙවනේ
සුළං රැල්ලේ පාව එන්නේ
ඔහුගෙ නාමය වේ //

සඳැල්ලේ මිණි තලාවේ
තාරකා පිපි වෙලාවේ //
ලදැළියන්ගේ සීන අතරේ
මැවෙයි ඒ රූපේ

ඈත කඳුකර හිමව් අරණේ
සීත චන්දන ලපලු හෙවනේ
සුළං රැල්ලේ පාව එන්නේ
ඔහුගෙ නාමය වේ

රනින් කල වන් පුළුල් උරයෙන් //
හසුන් ළමැදේ මුස කරන්නේ
හදේ මෝරන ආදරේ
සඳේ සොමි ගුණ යා කෙරේ
හදේ මෝරන ආදරේ
සඳේ සොමි ගුණ යා කෙරේ
සරා ගී නිල් නුවන් බඳුනින්
නුරා ඉතිරෙන්නේ

ඈත කඳුකර හිමව් අරණේ
සීත චන්දන ලපලු හෙවනේ
සුළං රැල්ලේ පාව එන්නේ
ඔහුගෙ නාමය වේ

ගායනය - පණ්ඩිත් අමරදේව
පද රචනය - මහගම සේකර
සංගීතය - ආචාර්ය ලයනල් අල්ගම