මගේ ගමන් බිමන් අනූ දෙවැනි කොටස - බටතොට ලෙන (දිවා ගුහාව)

කාලයක් තිස්සේ හිතාගන හිටි ගමනක් යන්න ලැබුනා. ඒ තමයි එරත්න පාරෙන් සිරිපා කරුණා කරන්න. ශ්‍රී  පාදය කියන විස්තරය කලින් ලිපියක ලිව්වා මතක ඇතිනේ. මේ එරත්න පාරෙන් ශ්‍රි පාදය වන්දනා කරන්න යද්දී හමුවෙන ලෙනක් පිලිබඳ විස්තරයක්. රත්නපුර කොළඹ පාරේ කුරුවිටින් හැරිල එරත්තන පාරේ  කිලෝමීටර 7ක් විතර යන්න ඕන. එතැනින් වමට හැරිලා ‍කිලෝමීටර 1.5ක් විතර ගියාම ලෙනට යන්න හදපු පඩි පෙල දකින්න පුළුවන්. සෙනඟ වැඩි කාලයේදී නම් ටිකක් පහලින් වාහන නවත්තන්න වෙනවා. එතැන ඉඳන් පඩි පෙල දිගේ ඉහලට ගියාම ලෙන ඇතුලට යන්න පුළුවන්.

මෙම ලෙන තුල නිශ්ශංකමල්ල රජ යුගයෙන් ඇරඹි, පොලොන්නරු ,ගම්පොළ ,මහනුවර රාජධානි යන්ද පසු කලෙක යටත් විජිත සමයේදීද වරින් වර විහාරයක් ඉදිකිරීමට තැත් කල බවට ඉපැරණි බිතු සිතුවම් සාක්ෂි දරයි .එහෙත් එසේ උත්සාහකල කිසිම අවස්ථාවක වැඩ නිම කිරීමට නොහැකිව ඇත. දිගින් අඩි 150ක් ද පළලින් අඩි 70ක් ද උසින් අඩි 50ක් පමණ වන මෙම ලෙන නැගෙනහිරට මුහුණලා ඇත.

මෙම ලෙන බුදුන් වහන්සේ සමන් දෙවිඳුන්ගේ ඉල්ලීම පරිදි සමන්තකූටයේ සිරිපතුල පිහිටු වීමෙන් පසු 500ක් රහතන් වහන්සේලා සමඟින් වැඩම වන සමයේ දිවා විහරණය සඳහා නතර වූ දිවා ගුහාව ලෙසින් කලක් තිස්සේ වැඳුම් පිදුම් ලැබීය. භගවාලෙන, භගවා ගුහාව ලෙසින්ද මෙය හැඳින්වේ. නමුත් පසු කලෙක පලාබද්දල මාර්ගයේ හමුවූ ලෙන දිවා ගුහාව ලෙසින් හැඳින්වූ අතර මෙය බටතොට ලෙන ලෙසින් නම් කෙරින.

තවත් පින්තූර බලන්න මෙතැනින්....

දිවා ගුහාව ඉතිහාසයේ සඳහන් වන්නේ මෙසේය. සල්මලින් වටවූ ඉතා සිහිලක් ඇති සමන්ත කූට පාමුල ඇති ගුහාවක බුදුන් වහන්සේ දිවා විහරණය කල සේක. නමුඳු එ් පිලිබඳ තවත් යමක් ඇත. මිනිසුන් සියලු ස්ථාන වැඳපුදා ගන්නා අතර දෙවියන් වෙනුවෙන් මෙතැන ඉතිරි කරන මෙන් සමන් දෙවිඳුන් විසින් බුදුන් වහන්සේගෙන් ඉල්ලීමක් කර ඇත. එවිට බුදුන් වහන්සේ විසින් බුද්ධ ප්‍රාර්ථනාවක් සිදුකර ඇත. එනම් මිනිසුන්ට මෙම ලෙණ නෙ‍ාපෙනී දෙවියන් වෙනුවෙන් පෙනෙන ලෙසයි. එ නිසාවෙන් දිවා ගුහාව මිනිසුන්ට සොයගෙත නොහැකිව ඇත. කෙසේ වෙතත් සිරිපා කරුණා කරන අතරමඟ යා යුතු තැනක් ලෙස මෙම බටතොට ලෙන නම් කල හැකිය.